"yeterince iyi anne" ne demek?

"Mükemmel olmanıza gerek yok kararında annelik yeterlidir!" mi?

Hayır!

Yeterince iyi annelik, optimal bir annelik tanımı veya anneleri mükemmelliyetçilikten kurtarma iddiası ile sınırlı bir kavram değil.

"Yeterince iyi annelik" aslında bilimsel bir kuramla ilintili temel kavram.

Donald Winnicott "Good-enough mothering" tanımıyla çocukların anneleriyle ilişkilerinde asıl gereksinimlerine işaret ediyor: tutulmak (güvende hissettiren kucaklanma duygusu) ve çocuğun içinde serbestçe hareket edebileceği sınırları belli bir alan (holding environment).

Burada, yeterince iyi ile vurgulamak istediğimiz şey şu; çocuğun sağlıklı gelişimi için sevildiği kadar sınırlanması yani kararında bir mahrumiyet yaşaması gerekiyor. Güvenle kucaklayan ve sınırlayan bir anne yeterince iyi anne oluyor.

Winnicott durumu anlatabilmek için başka bir tanım daha kullanıyor: "sıradan fedakar anne".

Sıradan fedakar anneler aslında her dönemde, her yerde varlar çünkü bunun için özel bir çaba gerekmiyor!

Yaşamını çocuklarına adamış, saçlarını süpürge eden, yemeyip yediren anneler değil!

Hep orada olan, varlığıyla güven veren ama çocuğun bağımsızlaşmasına, gelişmesine izin veren sıradan annelerden söz ediyoruz.

Günümüzün genç annelerinin çoğunda fedakarlıkla ilgili bir eksik yok; sorun fazla fedakar olmalarında. Bu durum çocuğun temel ruhsal besinlerinden birini engelliyor; çocuklar yeteneklerini geliştiremeyecek kadar çok destekleniyorlar.

Daha da fazlası var!

Fazla fedakar anneler çocuklarının ileri yaşlarda bile kendilerinden ayrışmalarına izin veremiyorlar. Gelişmiş ve bütünlüklü bir kendilik duygusu olmayan anne kuzusu erkek ve kadınları hatırlayın!

Annelere ne öneriyoruz?

Annelik görevinden kurtulun!

Annelik bir görev olmamalı. Aslında sorun toplumsal rollerde kadınlar için belirlenmiş olanla ilintili: sorgulanmayan bir annelik algısı var.

Annelik, zaten olması gereken kutsal bir görev ise onun nasıl olması gerektiği hakkında hüküm de verilir...

Biz öyle yapmayacağız:

Planladığımız eğitimde iyi anne olmanın sırlarını konuşmayacağız. Ortak sorumuz şu olacak: anneleri ve çocukları "en iyisini yapma" yükünden kurtarmak için ne yapabiliriz?

Belki mottomuz şu olur: "Ey kadınlar ve erkekler, anneleri annelik görevinden, çocukları görevli annelerden kurtarın!"

Onur Özalmete
Psikiyatrist / Bayındır Hastanesi